OTONOM SİNİR SİSTEMİ NEDİR? STRESE ETKİSİ NEDİR?

İnsan vücudunda merkezi ve çevresel sinir sistemi olmak üzere iki temel sinir sistemi vardır. Sinir sistemleri vücudumuza dışarıdan ve içeriden gelen bilgilerin aktarımını sağlar. Beyinden vücuda, vücuttan beyine sürekli olarak bilgileri iletir, bu sebeple sinir sistemi insan yaşamının devamı için hayati öneme sahiptir. Çevresel sinir sistemlerinden biri olan otonom sinir sistemi özellikle ruhsal durumumuz üzerinde çok fazla etkilidir. Otonom sinir sistemi; sempatik ve parasempatik sistem olmak üzere ikiye ayrılır.

Sempatik sinir sistemi

Sempatik sinir sistemi, tehlike algıladığında aktif olur ve vücudun enerji üretip harekete geçmesi için kalp atışı hızlanır, nefes alıp verişler düzensizleşir, bağırsaklar faaliyetini durdurur çünkü tehlike algılayan beyin kendini korumaya geçer ve bunun için tüm enerjiyi sağlar. Beynimiz alarm verdiğinde savaş ya da kaç dediğimiz sempatik sinir sistemi bizi korumaya çalışır.

Don- kal Sistemi

Panik atak, kaygı gibi durumlarda sempatik sinir sistemi tehlike algılar. Baygınlık, titreme gibi semptomlar görülür. Tehlikeyi hisseden beyin, bu yönde alarm verir fakat tehlike çok fazla algılandığında ve vücut bununla baş edemeyecek duruma geldiğinde don-kal sistemi devreye girer. Uzun süre kronik depresyon buna örnektir. Depresyon hastaları yataktan çıkmak istemez, hareketsizlerdir adeta vücut donup kalmıştır. Bu beyinin vücudu korumak için bir diğer yöntemidir.

Sempatik sinir sistemi her zaman doğru alarm vermeyebilir, yanlış alarmlar da strese, panik atağa ve kaygıya sebep olabilir. Kalbiniz hızla çarptığında, nefesiniz hızlandığında ve bayılacak gibi olduğunuzda durun ve düşünün, sinir sistemimizin tek amacı; bizim hayatta kalmamızı sağlamaktır. Bunu unutmayın ne kadar çok kötü hissetseniz de aslında beyin bunu bir tehlike algıladığı için yapar bu yanlış ya da doğru alarm olabilir.

Parasempatik sinir sistemi

Otonom sinir sisteminin bir diğeri ise parasempatik sinir sistemidir. Parasempatik sinir sistemi, sakinleş komutunu verir. Mutlu ve stressiz olduğumuz zamanlar parasempatik sinir sistemimiz devrededir.